Wersja audio tego wpisu: Podcast Lingwistka
Hello dzień dobry
Od małej dziewczynki zawsze było dla mnie jasne że będę mówiła po angielsku. Nigdy nie byłam piątkowym uczniem, nawet z angielskiego. Ale korzyści płynące ze znajomości tego języka był dla mnie oczywiste. Teraz mogą być mniej oczywiste – ludzie nie potrzebują ich nawet w podróży. W końcu jest Google i telefon może nam przeczytać w obcym języku cokolwiek chcemy – i robi przy tym coraz mniej błędów. Tylko czy my na pewno chcemy nie zadać sobie już w życiu żadnego wysiłku?
Rozumiem że nie dla wszystkich satysfakcja sama w sobie jest wystarczającym bodźcem, być może wielu z was, których to nie przekonuje, straciło motywacje na wczesnym etapie nauki Sama nauka języków obcych i to co za tym idzie jest na tyle korzystna dla naszego mózgu że choćby dla tego już warto.
1. Elastyczność poznawcza i multitasking (wielozadaniowość)
Co ciekawe badania dotyczące tego tematu obejmują również dwujęzyczność bimodalną, czyli taką w której osoba jest biegła w języku mówionym oraz języku migowym. Badacze podkreślają że osoby, które całe życie przełączają w głowie języki znajdują większą łatwość w przełączaniu również innych aktywności. Nie dotyczy to wyłącznie osób dwujęzycznych czy wielojęzycznych naturalnie, ale jak podkreślają inni badacze, również uczących się, mimo oczywistego „skrzywienia” w kierunku ojczystego języka.
Według badania przeprowadzonego przez Thomasa Baka na temat umiejętności skupienia uwagi a nauki języka obcego, nauka języka obcego jednoznacznie pomaga w treningu skupienia uwagi. Badanie obejmowało osoby na różnym poziomie i w bardzo różnym wieku (18-78 lat).
2. Kreatywność
Bezsprzecznie znajomość więcej niż jednego języka pozytywnie wpływa na kreatywność. Nad tym zagadnieniem pochyliło się już wielu badaczy, których wyniki możemy podsumować następująco: (będę używać terminów angielskich i w wolnym tłumaczeniu ponieważ nie udało mi się znaleźć polskich odpowiedników tych pojęć – jeśli ktoś z was jest w tym temacie obeznany to proszę o info)
Użytkownicy więcej niż 1 języka w największym stopniu wykazali się kreatywną elastycznością (creative flexibility) czyli umiejętnością spojrzenia na problem z innej perspektywy oraz kreatywną oryginalnością, czyli po prostu umiejętnością tworzenia czegoś oryginalnego. Najgorzej wypadła kreatywna biegłość (creative fluency), czyli umiejętność tworzenia wielu pomysłów niekoniecznie dobrych jakościowo – chodzi o coś na zasadzie burzy mózgów, gdzie liczy się ilość a nie jakość pomysłów. Przy czym dwu czy wielojęzyczni uczestnicy badań nadal wypadali lepiej w creative fluency niż osoby jednojęzyczne.
Jeden z badaczy zagadnienia kreatywności w wielojęzyczności, Landry (1974) przypisał wyniki tych badań do faktu, że osoby które mówią w innym języku łatwiej przystosowują się do zmian.
3. Umiejętności społeczne
Temat który moim zdaniem jest dużo mniej oczywisty a tym samym bardziej interesujący to poznanie społeczne, jakie niesie za sobą znajomość języków. Niesamowitą korzyścią z nauki języków obcych, choć nie do końca zbadaną, ale już zaobserwowaną przez niektórych badaczy jest wzrost empatii. Wynika on z tego, że osoba, która mówi w obcym języku niejako czuje się inną osobą. Inni badacze natomiast pokazują zależność tych dwóch zjawisk jako odwroty ciąg przyczynowo skutkowy – to empatia przyczynia się do tego że uczymy się języków chętniej. Jestem skłonna uwierzyć że obie sytuacje są prawdziwe.
Nauka języków obcych może wpłynąć pozytywnie również na odbiór kultury danego języka.
4. Nauka
Nauka języków obcych to tak naprawdę perpetuum mobile nauki, ponieważ badania pokazują że każdy kolejny język jest ułatwieniem dla kolejnego. Na przykład w badaniu porównującym postępy edukacyjne w grupach jednojęzycznych (języki angielski i hiszpański) oraz dwujęzycznej łączącej oba te języki, grupa dwujęzyczna osiągała dużo lepsze wyniki z obu tych języków. Myślę że można swobodnie łączyć to z faktem że znajomość jednego języka prowadzi do szybszego zrozumienia kolejnego itd. – im więcej ich, tym większe prawdopodobieństwo spotkania podobnego słownictwa, struktur gramatycznych itp.
Co ciekawe w innym badaniu, które miało za zadanie wykazać korzyści z nauki języków obcych na inne przedmioty zauważono, że języki do siebie stosunkowo bliskie i bardziej popularne (badanie na anglojęzycznych osobach, których drugim językiem był hiszpański) głównie uzupełniały się nawzajem, natomiast języki mniej popularne (w tym przypadku była mowa o mandaryńskim i rosyjskim) wpływały pozytywnie na przedmioty ścisłe – prawdopodobnie z powodu potrzeby „dekodowania” informacji.
5. Zdrowie
Znajomość języków obcych nie tylko wpływa na jakość życia poprzez wcześniej już wymienione: kreatywność, umiejętności społeczne czy łatwość w nauce, ale może przede wszystkim na nasze zdrowie!
John Grundy z Uniwersytetu Iowa wraz ze swoim zespołem przeprowadzili starannie przegląd ponad 20 istniejących badań, zwracając uwagę na takie czynniki jak status społeczno-ekonomiczny, inteligencja, wykształcenie i położenie geograficzne, aby ustalić, czy objawy choroby Alzheimera rozwijają się wolniej u osób dwujęzycznych w porównaniu z osobami mówiącymi tylko jednym językiem
Poprzez metaanalizę zebranych danych, badacze odkryli, że objawy choroby Alzheimera są opóźnione o średnio do pięciu lat u osób, które płynnie posługują się więcej niż jednym językiem. Badanie nie wykazało istotnych różnic w odsetku zachorowalności na chorobę Alzheimera między dwujęzycznymi a jednojęzycznymi; tylko potwierdziło, że dwujęzyczność pomaga opóźnić pojawienie się objawów.
W badaniu Grundy zauważa, że dwujęzyczność nie zapobiega ani nie odwraca choroby Alzheimera. Jest to raczej forma rezerwy poznawczej, podobna do wymagającej kariery zawodowej czy ćwiczeń fizycznych, która wzmacnia i reorganizuje obwody mózgu, pomagając zwalczać początkowe objawy otępienia do późniejszego okresu życia. Autorzy stwierdzają, że osoby dwujęzyczne polegają na tylnych i podkorowych obszarach mózgu dla bardziej efektywnego przetwarzania informacji niż jednojęzyczni, którzy w miarę starzenia się polegają na bardziej wymagających przednich obwodach mózgu, co zaostrza początek demencji.
Mam nadzieję, że tych z Was, którzy wahają się co do podjęcia nauki języka obego przekonałam że to dobry pomysł. Choćby dlatego że można zyskać 5 lat życia 🙂 Zapraszam Was byście jeszcze do mnie wpadli na inne tego typu rozkminki i nieoczywiste lekcje angielskiego.
Źródła:
https://www.thebritishacademy.ac.uk/documents/287/Cognitive-Benefits-Language-Learning-Final-Report.pdf
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5845836/
https://news.las.iastate.edu/2021/01/28/study-shows-learning-a-second-language-thwarts-onset-of-dementia/
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0153485#sec015
————————————————————–
Multilingualism and Brain Plasticity
Christos Pliatsikas
Book Editor(s):John W. Schwieter, Michel Paradis
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8533724/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4295724/
Stay awesome,
Justyna